ظروف آشپزخانه انواع و اقسام گوناگونی دارند که هر کدام از مزایا و معایب خاصی برخوردار هستند. در این میان، ظروف پیرکس یکی از پرطرفدارترینهای بازار محسوب میشوند که از نظر کیفیت و مقاومت بالا، در بین محصولا مشابه حرف اول را میزنند. انواع ظرف پیرکس از جنس شیشه مقاوم تولید شدهاند که شوکهای حرارتی بهسادگی باعث شکستن آنها نمیشود.
البته این روزها در بازار، ظروفی شیشهای به بازار عرضه شدهاند که مقاومت و شفافیت پیرکس را ندارند، اما فروشندگان آنها را به اسم ظرف آشپزخانه پیرکس در اختیار مشتری قرار میدهند. اگر تصمیم به خرید ظروف پیرکس گرفتهاید و اصل بودن آنها برای شما اهمیت بلایی دارد، در ادامه همراه ما باشید. چراکه قرار است در این مقاله به نکات مهم برای خرید این ظروف و نحوه استفاده و نگهداری صحیح از آنها اشاره کنیم.
ظرف پیرکس چیست؟
شیشهها انواع مختلفی دارند و ظرفهای پیرکسی در خانواده شیشههای بوروسیلیکاتی قرار میگیرند. قدمت این مدل از شیشه به بیش از 70 سال میرسد و در گذشته موارد استفاده گوناگونی داشته است. چند سالی است که این مدل از شیشه بوروسیلیکاتی مختص تولید لوازم آشپزخانه شده است و آیتمهای مختلفی از قبیل بشقاب، لیوان، فنجان، کاسه و غیره از آن تولید و به بازار عرضه میشود.
مواد تشکیلدهنده بوروسیلیکات عبارت است از شن، سیلیکا، پیرکس و اکسید بارون. اکسید بارون در واقع عامل اصلی مقاومت بالای ظرف پیرکس است و دلیل آن را میتوان پایین بودن ضریب انبساط حرارتی اکسید موردنظر دانست. فرانسه سالهای زیادی است که اولین و اصلیترین تولیدکننده ظروف پیرکس شناخته میشود و تا این لحظه توانسته است محصولات متنوع با قیمتهای متفاوتی به سراسر جهان عرضه کند.
مزایا و معایب ظرف پیرکس
هر یک از انواع ظروف آشپزخانه مزایا و معایب خاص خود را دارند و ظروف پیرکسی از این قاعده مستثنا نیستند. اما جالب است بدانید که مزایای آنها نسبت به معایبشان بهمراتب بیشتر است و همین مساله باعث شده است تا انتخاب اول و آخر خانمهای باسلیقه باشد. بعضی از این مزایا عبارتاند از:
- شفافیت بالا
- شستشوی آسان و عدم لکهپذیری
- مقاومت بالا در برابر حرارت مستقیم
- پخت یکنواخت و حفظ طعم اصلی غذا
- عدم جذب بوی غذا
- مقاومت بالا در برابر ضربههای فیزیکی
- سازگاری با محیط زیست و مناسب برای سلامتی
و اما معایب این ظروف نیز به شرح زیر هستند:
- در صورتی که دمای آنها بهصورت ناگهانی تغییر کند، میشکنند.
- برای پخت غذا در فر یا مایکروفر مناسب هستند، اما توصیه میکنیم از آنها برای سرخ کردن غذا استفاده نکنید.
- برای گرم شدن یا سرد شدن آنها زمان زیادی لازم است.
از کجا بفهمیم ظرف، پیرکس است؟
یکی از مسائلی که افراد را از خرید ظرف پیرکس باز میدارد، تشخیص سخت نمونه اصل آن از انواع تقلبی است. در این بخش راههای تشخیص ظروف پیرکس را میگوییم تا با آگاهی کامل خرید خود را انجام دهید و گول تبلیغات فریبنده را نخورید:
- یکی از ویژگیهای منحصربهفرد ظروف پیرکس، سطح صاف و صیقلی آنها است. اگر طی بررسی ظرف موردنظر شاهد حباب، گره یا ناهمواریهایی بودید، از خرید آن اجتناب کنید. چراکه کاملا تقلبی است.
- وزن و ضخامت ظرفهای پیرکس در مقایسه با انواع دیگر ظروف شیشهای بالاتر است. کافی است هنگام خرید ظرف موردنظر را لمس کنید و در دست بگیرید تا متوجه اصل یا تقلبی بودن آن شوید.
- معمولا در قسمت زیرین ظروف پیرکس اصل عبارتهای trx یا prx با فونت بسیار ریز درج شده است. بنابراین با بررسی دقیق کف بیرونی ظرف، میتوانید اصل بودن آن را تشخیص دهید.
- هنگام انتخاب ظروف دستهدار پیرکس مانند قابلمه، فنجان یا لیوان، به محل اتصال دسته و بدنه دقت کنید. ظروف باکیفیت و اصل همیشه ظاهر یک تکه دارند و مدلهای بیکیفیت و تقلبی در قسمت دسته کاملا تیز و برنده هستند.
- تمام زوایای ظرف را نگاه کنید و اگر شاهد کوچکترین لب پریدگی یا ترک بودید، آن را نخرید.
- قیمتها را با یکدیگر مقایسه کنید. معمولا ظروف پیرکس اصل بهخاطر فرایند تولید پیچیده و زمانبر از قیمت بالایی برخوردار هستند و باید به کیفیت ظروف با قیمت ارزان شک کرد.
شاید روشهای بالا جزو راههای تشخیص انواع ظرفهای پیرکسی باشند، اما اگر میخواهید از خرید خود کاملا مطمئن باشید، بهتر است سراغ محصولات برندهای مطرح و شناختهشده بروید. ظروف برندهای متفرقه با طراحیهای خاص شاید جذاب بهنظر برسند، اما احتمال دور ریختن پولتان نیز وجود دارد.
کاربرد ظرف پیرکس در لوازم خانگی مختلف
بسیاری از آیتمهای وسایل آزمایشگاهی از جنس پیرکس هستند. همچنین شیشههایی که در قسمت جلویی فر یا بخاری قرار گرفتهاند، از جنس پیرکس انتخاب میشوند. این نشان میدهد که کاربرد ظروف پیرکس به لوازم خانگی مختلف محدود نمیشود.
یکی از ویژگیهای مثبت ظرف پیرکس این است که کاربری چند منظوره دارد. یعنی نهتنها میتوانید از آنها برای پختوپز استفاده کنید، بلکه کاربرد دیگر آنها سرو و پذیرایی انواع خوراکیهای سرد و گرم است. از این ظروف در آشپزخانه خود به اشکال زیر نیز میتوانید استفاده کنید:
ظرف پیرکس روی گاز
درست است که انواع ظرف آشپزخانه پیرکس در برابر حرارت و شوک دمایی مقاوم هستند، اما اکثرا توصیه میشود که روی شعله مستقیم مورد استفاده قرار نگیرند. بههرحال تغییرات دمایی ناگهانی ممکن است باعث شکستن یا ترک خوردن ظرف شوند.
اگر میخواهید با استفاده از این ظروف روی اجاق گاز پختوپز انجام دهید، حتما آن را روی شعله پخشکن بگذارید. شعله پخشکن باعث میشود تا حرارت بهطور یکنواخت پخش شود و از طرفی حرارت گاز مستقیما با ظرف برخورد نداشته باشد.
ظرف پیرکس در فر
ممکن است این سوال در ذهن شما هم بهوجود آمده باشد که آیا ظرف پیرکس در فر می شکند؟ خیر، اما به این شرط که:
- ظرف در دمای محیط قرار داشته باشد.
- فر از قبل کاملا گرم و دمای آن بالا رفته باشد.
برای پخت گوشت قرمز، ماهی و مرغ در پیرکس بهکمک فر، توصیه میشود داخل ظرف کمی آب بریزید. انجام آن تعادل دمایی ایجاد میکند و اجازه نمیدهد دما در قسمتهای مختلف ظرف متفاوت بماند و باعث ایجاد ترک یا شکستگی شود.
ظرف پیرکس در هواپز
منابع حرارتی با گرمای غیرمستقیم مانند فر، ماکروفر و هواپز، بهترین گزینه برای پختوپز در ظروف پیرکسی هستند. از آنجایی که ظرف پیرکس اصل معمولا قابلیت تحمل دما تا 515 درجه فارنهایت را دارد و بالاترین دمای تولیدشده توسط هواپز نهایتا 400 درجه فارنهایت است، بهراحتی قابل استفاده خواهد بود.
با آنکه بهخاطر طراحی ساده و زیبا، انواع ظرفهای پیرکس برای پذیرایی مناسب هستند، اما فراموش نکنید ظروف شیشهای پیرکس داغ را نباید مستقیم روی حوله یا پارچه نم روی میز قرار داد. چراکه این تغییرات دمایی ناگهانی موجب شکستن آن میشوند.
نمونههای جدیدی از ظرفهای پیرکس هواپز به بازار عرضه شدهاند که از شیشه سودا آهک ساخته میشوند و این ماده در خانواده بوروسیلیکاتها قرار نمیگیرند. توصیه میشود از خرید این مدل ظروف خودداری کنید، چراکه ایمنی کافی برای استفاده در وسایلی مانند هواپز را ندارند.
ظرف پیرکس در توستر
گرمایش توسترها به عهده المنتهایی است که دما را حداکثر به 200 تا 300 درجه سانتیگراد میرسانند. تمامی ظروفی که قابلیت تحمل دمای بین 200 تا 300 درجه سانتیگراد را داشته باشند، قابل استفاده در توستر هستند و ظرف پیرکس از این قاعده پیروی میکند.
پیرکسها تا زمانی که تغییر دمای ناگهانی روی آنها انجام نشود یا در معرض حرارت مستقیم بالای 400 درجه فارنهایت قرار نگیرند، دچار مشکل نخواهند شد و بهراحتی در فر، توستر، ماکروفر و غیره قابل استفاده خواهند بود.
ظرف پیرکس در فریزر
گرچه ظروف پیرکس اکثر مواقع برای پختوپز استفاده میشوند، اما مدلهایی از آنها به بازار آمده است که درب وکیوم دارند و بهترین گزینه برای نگهداری طولانی مدت غذا در یخچال یا فریزر هستند. این مدل ظروف با درب محکم، اجازه ورود هوا به داخل را نمیدهند و همین مساله باعث میشود حتی با گذشت چند ماه، کیفیت مواد غذایی داخل آنها در سطح بالایی باقی بماند.
بعضی از این ظروف به واسطه طراحی هوشمندانه، چند خانه مختلف دارند و امکان این را به شما میدهند تا همزمان چند خوراکی و ماده غذایی گوناگون را بدون کوچکترین تغییر در بو، مزه و کیفیت آنها در فریزر نگهداری کنید.
نکته قابل توجه این است که هرگز نباید ظرف پیرکسی را که در فریزر قرار داشته است، مستقیما وارد فر یا هر منبع حرارتی دیگر کنید. اول اجازه دهید ظرف به دمای محیط برسد و بعد آن را داخل فر، ماکروفر، توستر یا هواپز قرار دهید.
نکته هایی برای استفاده از ظرف پیرکس
ابتدا اشاره کنیم بهتر است پیرکسهای رنگی را تهیه نکنید. این مدلها در پروسه تولید، کیفیت اولیه خود را از دست میدهند و گزینه مناسبی برای پختوپز و استفاده مداوم نیستند. پس از تهیه یک ظرف پیرکس با کیفیت باید در نگهداری و شستشوی آن هم کوشا باشید. به نکات زیر دقت کنید تا دوام این ظروف افزایش یابد:
- ظروف داغ را روی سطوح نمدار یا سرد قرار ندهید.
- ظروف سرد را مستقیما در معرض حرارت قرار ندهید.
- هنگام استفاده از این ظروف روی اجاق گاز، مایعات یا جامدات سرد را به مواد داخل آن اضافه نکنید.
- قبل از شستشو اجازه دهید تا ظرف به دمای محیط برسد.
- بهترین محلول برای شستن ظروف پیرکس، ترکیب آب ولرم و شوینده ملایم است.
- هرگز از سیم ظرفشویی و اسکاچهای زبر و ضخیم برای شستشوی ظروف استفاده نکنید.
- در صورت چسبیدن مواد غذایی به ظرف موردنظر، آن را برای مدتی در آب ولرم و شوینده قرار دهید تا خیس بخورد.
- بعد از شستشو برای جلوگیری از ایجاد لکه آب، سریعا ظرف را با دستمال یا حوله نخی خشک کنید.
در پایان
در این مطلب با ظروف پیرکس و نحوهی نگهداری و استفاده از آن آشنا شدیم. ظروف پیرکس در فضاهای مختلفی مانند روی گاز، در فر و فریزر قابل استفاده هستند و این ویژگی آنها را پرطرفدار کرده است. اگر شما هم از این ظروف استفاده میکنید لازم است با این نکات آشنا باشید تا ظروف پیرکس طول عمر بالایی داشته باشند.